Mondzorgkunde... Hoe nu verder ?
Initiatief tot herstructurering van de opleiding Mondzorgkunde
Aan de Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap
Postbus 16375
2500 BJ Den Haag
Steenwijk, 25-11-2024
Onderwerp: Herstructurering opleiding Mondzorgkunde na beëindiging experiment zelfstandige bevoegdheid mondhygiënisten
Geachte minister,
Met het recente besluit van de Minister Volksgezondheid, Welzijn en Sport om het experiment met zelfstandige bevoegdheid voor mondhygiënisten definitief te beëindigen, ontstaat een kans om kritisch te kijken naar de inrichting van de opleidingen Mondzorgkunde in Nederland. Het is mijn overtuiging dat deze opleidingen efficiënter, goedkoper en doelgerichter ingericht kunnen worden, met als gevolg dat meer mondhygiënisten opgeleid kunnen worden zonder in te leveren op kwaliteit.
Allereerst wil ik benadrukken dat Nederland in Europa uniek is met een vierjarige opleiding Mondzorgkunde. Deze lange opleidingsduur wordt voornamelijk veroorzaakt door een sterke focus op taken zoals boren, terwijl mondhygiëne de primaire taak is van de mondhygiënist. De huidige structuur leidt tot een paradox: slechts een klein deel van de afgestudeerde mondhygiënisten kiest er daadwerkelijk voor om te boren, maar toch betalen wij - de Nederlandse belastingbetalers - collectief voor een opleiding die deze optie aan alle studenten aanbiedt. Bij sommige mondhygiëne opleidingen is boren nu zelfs een selectiecriterium om door te stromen na de propedeuse - totaal absurd !
Ik stel voor om de opleiding Mondzorgkunde te herstructureren naar een driejarige bacheloropleiding die zich volledig richt op de kerncompetenties van mondhygiënisten: preventie, mondhygiëne en parodontale zorg. Deze aanpassing sluit beter aan bij de feitelijke praktijk en de behoeften van de arbeidsmarkt. Tevens is dit in lijn met de mondzorgkunde opleidingen in de overige Europese landen.
Voor hen die willen boren, stel ik een optioneel vierde jaar voor waarin zij zich hierin kunnen specialiseren. Deze aanvullende opleiding kan bijvoorbeeld als een betaalde module worden aangeboden, vergelijkbaar met een premaster of een specialisatiejaar. Alternatief kunnen studenten met deze ambitie ervoor kiezen om via een premaster de master Tandheelkunde te volgen en tandarts te worden. Op deze manier worden de kosten eerlijker verdeeld: het algemene onderwijs wordt efficiënter ingericht en het handjevol dat wil boren draagt zelf - of via de werkgever - bij aan de bijkomende kosten.
Deze herstructurering heeft meerdere voordelen:
Sneller opleiden van meer mondhygiënisten: Door een driejarige bacheloropleiding kunnen jaarlijks meer mondhygiënisten de arbeidsmarkt betreden, wat bijdraagt aan het oplossen van de tekorten in de mondzorg.
Lagere opleidingskosten: Een 25% kortere opleiding verlaagt de kosten, zowel voor de overheid als voor studenten.
Gerichte specialisatie: Studenten die willen boren, kunnen dit doen via een gespecialiseerde opleiding, zonder dat dit verplicht wordt voor degenen die zich uitsluitend op mondhygiëne willen richten.
Daarnaast wil ik pleiten voor een betere toegankelijkheid van de opleiding Mondzorgkunde voor zij-instromers, zoals (paro-)preventieassistenten die vaak via nascholing op MBO-niveau werken en een grote bijdrage leveren aan de tandheelkundige zorg. Deze veelal zeer gemotiveerde collega’s lopen tegen een glazen plafond aan, omdat de huidige opleiding Mondzorgkunde geen parttime- of zij instroommogelijkheden biedt. Vooral zij die al in een gezinssituatie met kinderen zitten, kunnen zich geen voltijdse vierjarige opleiding permitteren.
Ik stel daarom voor:
Parttime en zij instroom mogelijkheden creëren: Door meer flexibiliteit in het opleidingsprogramma kan deze doelgroep de kans krijgen om door te groeien, zonder dat ze hun gezin of werk volledig hoeven op te geven.
Een driejarige opleiding als basis: Dit verlaagt niet alleen de drempel voor instroom, maar maakt het voor zij-instromers ook haalbaarder om de opleiding te combineren met werk of gezin.
Erkenning van praktijkervaring: Door relevante werkervaring van (paro-)preventieassistenten te erkennen, kunnen delen van de opleiding versneld doorlopen worden.
Deze veranderingen zullen niet alleen bijdragen aan een grotere instroom in de opleiding Mondzorgkunde, maar ook aan een breder en meer divers aanbod van mondzorg professionals op de arbeidsmarkt. Dit is cruciaal om het toenemende tekort aan mondhygiënisten het hoofd te bieden en de toegankelijkheid van mondzorg voor alle Nederlanders te waarborgen.
Ik verzoek u vriendelijk om deze suggesties mee te nemen in uw beleidsvorming en overleg met de onderwijsinstellingen. Het is een unieke kans om een betere balans te vinden tussen de opleidingsduur, de arbeidsmarkt vraag en de mogelijkheden voor zij-instromers, zonder de kwaliteit van de opleiding of de zorg te compromitteren.
Met vriendelijke groet,
Daniel S. Joffe, tandarts
p/a Steenwijkerdiep 79
8331 LR Steenwijk
Bron: Wikimedia